Tin tứcCác nhà khoa học lo ngại đây có thể là dấu hiệu cho thấy hệ sinh thái đại dương đang chịu áp lực nặng nề từ biến đổi khí hậu.
Một nghiên cứu của Viện nghiên cứu Hải dương Vịnh Monterey (Mỹ) ghi nhận tần suất “bài hát” của cá voi xanh giảm gần 40% chỉ trong sáu năm. John Ryan, nhà hải dương học sinh học của viện, cho biết nguyên nhân chính xuất phát từ một đợt sóng nhiệt đại dương bất thường, được đặt tên “The Blob”, xuất hiện vào năm 2013.
Sóng nhiệt này khiến nhiệt độ biển tăng hơn 2,5°C, tạo điều kiện cho tảo độc phát triển mạnh. Hậu quả là nhiều loài động vật có vú ở biển bị ngộ độc trên diện rộng – vụ việc lớn nhất từng được ghi nhận. Đặc biệt, quần thể nhuyễn thể và cá cơm, nguồn thức ăn chính của cá voi xanh, suy giảm nghiêm trọng.
“Khi nguồn thức ăn khan hiếm, cá voi phải dành hầu hết thời gian để tìm kiếm mồi thay vì giao tiếp. Giống như con người khó có thể hát khi đang đói, chúng không còn đủ năng lượng để cất tiếng”, Ryan giải thích. Việc im lặng không chỉ phản ánh tình trạng sinh lý của cá voi mà còn cho thấy những năm tháng chúng phải đối mặt với áp lực sinh tồn cực lớn.
Kelly Benoit-Bird, đồng tác giả nghiên cứu, nhấn mạnh tác động của sóng nhiệt đại dương không chỉ dừng ở việc tăng nhiệt độ. “Cả hệ sinh thái thay đổi. Khi nhuyễn thể khan hiếm, những loài phụ thuộc hoàn toàn vào chúng sẽ gặp nguy hiểm. Cá voi xanh có thể di chuyển dọc bờ Tây Bắc Mỹ để tìm thức ăn, nhưng điều đó cho thấy quy mô vấn đề là rất lớn”, bà nói.
Cá voi xanh từng sinh sống rộng khắp các đại dương trong hàng triệu năm, nhưng vào thế kỷ 20, loài này gần như bị săn bắt đến tuyệt chủng. Năm 1966, lệnh cấm săn bắt cá voi xanh được ban hành, giúp quần thể phục hồi phần nào. Tuy nhiên, hiện nay chúng lại tiếp tục đứng trước nguy cơ biến mất do biến đổi khí hậu và suy giảm nguồn thức ăn.
Các nhà khoa học cảnh báo, nếu xu hướng nóng lên của đại dương tiếp diễn, chỉ một thay đổi nhỏ về nhiệt độ cũng có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho hàng triệu sinh vật biển. Với cá voi xanh, tiếng hát không chỉ là phương thức giao tiếp và tìm bạn đời, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự gắn kết của cả quần thể. Khi tiếng hát biến mất, đó là tín hiệu rằng sức khỏe và khả năng sinh sản của loài đang bị đe dọa.
Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng tần suất và cường độ của những hiện tượng như “The Blob”. Sóng nhiệt đại dương không chỉ phá vỡ chuỗi thức ăn mà còn làm suy yếu khả năng thích nghi của các loài. Việc theo dõi âm thanh của cá voi xanh vì thế trở thành công cụ quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe của đại dương.
“Tiếng hát của cá voi xanh là một phần của nhịp sống biển cả. Khi âm thanh ấy dần biến mất, chúng ta cần hiểu rằng đại dương đang kêu cứu”, Ryan nói.
