Tin tứcMột nhóm nghiên cứu quốc tế vừa công bố trên tạp chí Nature Astronomy về việc giải mã bí ẩn của Ansky – vật thể vô hình tự lộ diện qua những đợt bùng nổ tia X lặp lại mỗi 4,5 ngày.
Theo SciTech Daily, đây là QPE thứ 8 được phát hiện trong vũ trụ và cũng là nguồn mạnh nhất. Tín hiệu này được Đài quan sát NASA ghi nhận, xuất hiện trong dải tia X của quang phổ điện từ, đến từ một hệ thống lỗ đen cực đoan nằm cách Trái Đất khoảng 300 triệu năm ánh sáng.
Tên gọi Ansky bắt nguồn từ ZTF19acnskyy – vụ bùng phát ánh sáng khả kiến đầu tiên được phát hiện vào năm 2019. Nó xuất phát từ một thiên hà trong chòm sao Xử Nữ, hé lộ dấu hiệu bất thường về hoạt động năng lượng cao trong vùng không gian này.
Nhờ NICER – đài quan sát tia X của NASA – các nhà khoa học đã thu được tín hiệu rõ ràng hơn. Mỗi lần bùng nổ kéo dài đến 1,5 ngày, lặp lại sau mỗi 4,5 ngày, phá vỡ mọi kỷ lục về thời gian và cường độ so với các vụ nổ tia X từng được ghi nhận.
Giả thuyết hàng đầu cho rằng QPE xảy ra khi một vật thể nhỏ (như sao lùn trắng) di chuyển qua đĩa khí quanh lỗ đen siêu lớn. Ở Ansky, đĩa khí có kích thước khổng lồ và năng lượng cực mạnh, khiến các vụ nổ trở nên đặc biệt dữ dội.
Lorena Hernández-García từ Đại học Valparaíso (Chile) cho biết: "Khác với các QPE thông thường, đĩa khí quanh Ansky lớn hơn nhiều, có thể liên quan đến vật thể ở xa hơn." Sự bán định kỳ của các vụ nổ được giải thích do quỹ đạo của vật thể bị lỗ đen hút không tròn đều mà xoắn ốc dần theo thời gian.
Lực hấp dẫn khủng khiếp gần lỗ đen cũng làm cong không-thời gian, khiến quỹ đạo "nạn nhân" thay đổi liên tục. Các nhà khoa học dự đoán tín hiệu tia X sẽ tiếp tục lặp lại cho đến khi đĩa khí tan biến hoặc vật thể bị xé nát hoàn toàn – quá trình có thể kéo dài hàng năm.
