Các nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm không khí bao gồm các hoạt động từ giao thông, xây dựng, công nghiệp, đốt mở, hoạt động dân sinh và ảnh hưởng bởi thời tiết khí hậu.
Theo dự thảo lộ trình áp dụng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải mô tô, xe gắn máy (Hà Nội và TPHCM):
Từ 1/7/2027: bắt đầu kiểm định khí thải.
Đến 1/1/2030: tất cả phải đạt Mức 2 trở lên.
Xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông vào “vùng phát thải thấp” tại Hà Nội: tuân theo Nghị quyết HĐND TP Hà Nội.
Theo thống kê cả nước hiện có 6,8 triệu ô tô đang lưu hành (Hà Nội chiếm khoảng 1,1 triệu xe; TPHCM cũng khoảng gần 1 triệu xe đang lưu hành).
Cùng với 77 triệu xe mô tô, xe gắn máy các loại đang lưu hành (Hà Nội khoảng 5,6 triệu, TPHCM khoảng 6,3 triệu xe, TPHCM sau sáp nhập khoảng 8,6 triệu xe).
Theo ông Phạm Hồng Quân - Cục Môi trường, để khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí, thời gian qua Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng và trình Thủ tướng phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Cục Môi trường đang tham mưu cho lãnh đạo Bộ, cũng như Chính phủ để áp dụng lộ trình kiểm soát khí thải xe ô tô và xe mô tô, xe gắn máy.
Hiện 2 lộ trình này đang ở trong giai đoạn hoàn thiện cuối cùng để trình Thủ tướng Chính phủ. 2 lộ trình này vừa được Bộ Tư pháp thẩm định xong.
Tương ứng với 2 lộ trình này, Bộ đã ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe ô tô tham gia giao thông.
Đối với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải mô tô, xe máy đang được Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định, dự kiến họp trong vài ngày tới để hoàn thiện để trình lãnh đạo Bộ xem xét, phê duyệt. Dự kiến sẽ ban hành trong năm 2025.
Cục Môi trường cũng cho biết, để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường không khí, nhiều biện pháp đã được triển khai gồm xây dựng mạng lưới cảm biến quan trắc không khí. Theo đó, tổng số thiết bị dự kiến tại Hà Nội và 08 địa phương lân cận là 125 thiết bị cảm biến. Trong đó Hà Nội là 76 thiết bị, còn lại là các địa phương. Hiện tại đã lắp đặt 57/125 thiết bị.
Cùng với đó, Cục Môi trường phối hợp với Cục Viễn thám quốc gia sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) để theo dõi tình trạng đốt rơm rạ tại các vùng ven đô và phát tán bụi từ các công trường xây dựng lớn, chuyển ngay kết quả cho chính quyền địa phương xử lý.
Phối hợp với Hà Nội và các Bộ liên quan thành lập các đoàn kiểm tra đột xuất tại các điểm nóng về xây dựng, giao thông và các khu vực có nguy cơ đốt rác thải, phụ phẩm nông nghiệp để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.


