Tin tứcTheo tín ngưỡng dân gian Trung Quốc, khi một người qua đời, linh hồn họ vẫn tiếp tục một cuộc sống ở “thế giới bên kia”, nơi tiền bạc, nhà cửa hay hôn nhân vẫn tồn tại. Nếu như việc gửi của cải có thể thực hiện qua đốt vàng mã, thì việc tổ chức hôn lễ cho người đã khuất phức tạp hơn nhiều.
Chuyên gia văn hóa dân gian Huang Jingchun cho biết, tục “hôn lễ ma” vừa nhằm bù đắp cho người đã mất, vừa giúp thân nhân yên lòng. Tập tục này chịu ảnh hưởng từ chế độ phụ hệ cổ xưa, coi hôn nhân là yếu tố then chốt để duy trì huyết thống.
“Hôn lễ ma” phổ biến ở các tỉnh miền Bắc như Sơn Tây, Sơn Đông, Hà Bắc, gồm hai hình thức: với những cặp đôi đã đính hôn nhưng qua đời trước khi cưới, gia đình tổ chức lễ và chôn cất họ cùng nhau; hoặc với những người chưa hứa hôn, gia đình sẽ tìm “bạn đời” phù hợp, đôi khi nhờ mai mối sau khi chết. Trong số đó, đa phần “đối tác” đều đã qua đời, nhưng cũng có trường hợp người sống kết hôn tượng trưng với người đã mất thông qua ảnh và di vật.
Nhu cầu tìm “bạn đời” cho người đã khuất khá phức tạp khiến dịch vụ mai mối đặc biệt cho tục lệ này xuất hiện. Theo chia sẻ của một người có 3 năm kinh nghiệm trong dịch vụ này, chia sẻ với China News Weekly, chi phí vào thập niên 1990 khoảng 5.000 NDT, sau đó tăng lên 50.000 NDT vào những năm 2000, và đến 2016 đã lên tới ít nhất 150.000 NDT (khoảng 557 triệu đồng).
Tập tục này còn dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng. Năm 2019, tro cốt của Fang Yangyang, một phụ nữ bị chồng bạo hành tử vong ở Sơn Đông, đã bị dùng trong một “hôn lễ ma”. Năm 2021, nhân viên nhà tang lễ tại đây cũng bị phát hiện lấy trộm tro của một nhân vật nữ nổi tiếng để bán cho một gia đình địa phương.
Trung Quốc hiện siết chặt quản lý, quy định hành vi đánh cắp, tiêu hủy hay xâm phạm thi thể có thể bị phạt tù tới 3 năm. Chính quyền nhiều địa phương đã ban hành cảnh báo và tiến hành trấn áp. Tuy vậy, các chuyên gia pháp lý cho rằng việc xử lý chỉ người cung cấp là chưa đủ, cần chú trọng cả đối tượng mai mối và những người có nhu cầu tham gia “hôn lễ ma”.
