Tin tứcNghiên cứu mới đây cho thấy rạn san hô tại Vịnh Eilat, miền Nam Israel, đã sống sót qua bốn đợt nắng nóng biển liên tiếp, bao gồm cả sự kiện cực đoan nhất thế giới năm 2024, mà không xảy ra hiện tượng tẩy trắng hàng loạt.
Khả năng chống chịu phi thường này đã được các nhà khoa học tại Đại học Hebrew và Viện Liên trường Khoa học Biển tại Eilat khám phá.
Kết quả nghiên cứu, công bố trên tạp chí Science of the Total Environment, cho thấy rạn san hô tại Vịnh Aqaba (tên gọi khác của Vịnh Eilat) có thể là một trong những "pháo đài cuối cùng" của sự sống san hô trên hành tinh.
Hiện tượng tẩy trắng san hô xảy ra khi nhiệt độ nước biển tăng cao, khiến san hô căng thẳng và đẩy các loài tảo cộng sinh (zooxanthellae) ra khỏi mô.
Tảo này không chỉ tạo màu sắc rực rỡ mà còn cung cấp tới 90% năng lượng cho san hô. Khi tảo biến mất, bộ xương san hô trắng lộ ra, và nếu tình trạng kéo dài, san hô sẽ chết.
Năm 2024, Vịnh Eilat phải đối mặt với một đợt nắng nóng biển kéo dài 113 ngày, với nhiệt độ bề mặt đạt 32,6°C - cao hơn mức trung bình 3,4°C và tạo ra chỉ số căng thẳng nhiệt cao nhất được ghi nhận toàn cầu trong năm. Tuy nhiên, năm loài san hô tại đây vẫn kiên cường sống sót.
Các nhà khoa học phát hiện san hô vẫn duy trì được mức năng lượng ổn định. Thậm chí, lượng carbohydrate từ tảo cộng sinh trong năm 2024 còn cao hơn các năm trước.
Mỗi loài san hô lại có cơ chế phản ứng khác nhau: san hô Porites duy trì trao đổi chất ổn định, trong khi san hô Cyphastrea chịu căng thẳng nhưng phục hồi chỉ sau vài tháng.
Mặc dù phát hiện này mang đến hy vọng to lớn cho công tác bảo tồn, các nhà khoa học cũng đưa ra những cảnh báo nghiêm túc.
Nhà nghiên cứu Na’ama-Rose Kochman nhận định: “Ngay cả nơi trú ẩn này cũng không miễn nhiễm với tốc độ biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng và tình trạng ô nhiễm địa phương.”
Nếu không có hành động toàn cầu khẩn cấp về khí hậu và các biện pháp bảo vệ địa phương trước ô nhiễm và đánh bắt quá mức, các nhà khoa học cảnh báo san hô tại Vịnh Eilat cuối cùng cũng sẽ không thể thoát khỏi tác động của nhiệt độ đại dương đang không ngừng tăng lên.
Theo phân tích của Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), cơ quan hàng đầu thế giới về biến đổi khí hậu trực thuộc Liên hợp quốc, ở mức tăng nhiệt độ 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp mà có thể đạt trong vòng một thập niên tới, sẽ có khoảng từ 70-90% rạn san hô trên thế giới không còn tồn tại. Nếu nhiệt độ tăng đến 2 độ C, tỷ lệ rạn san hô mất đi có thể lên tới 99%.
Ngay cả với tình trạng ấm lên toàn cầu như hiện nay với mức nhiệt trung bình toàn cầu vào khoảng 1,4 độ C thì hiện tượng san hô chết hàng loạt vẫn đang xảy ra. Nhiều nhà khoa học cho rằng hiện tượng rạn san hô nhiệt đới biến mất trên phạm vi toàn cầu có thể đã bắt đầu xảy ra.
