Tin tứcCác bác sĩ tại Bệnh viện trực thuộc Đại học Y khoa An Huy, Trung Quốc, vừa công bố một bước đột phá trong lĩnh vực cấy ghép dị chủng (xenotransplantation), khi một người đàn ông 71 tuổi đã sống được 171 ngày sau khi được cấy ghép gan heo biến đổi gen.
Các chuyên gia cho biết, nghiên cứu mới, được công bố trên Tạp chí Gan học, cho thấy ghép gan từ heo có triển vọng trở thành cầu nối giúp bệnh nhân gan nghiêm trọng sống đủ lâu để gan tự hồi phục hoặc chờ nội tạng người hiến tặng.
Người đàn ông 71 tuổi, mắc bệnh xơ gan liên quan đến viêm gan B cùng một khối u lớn ở thùy gan phải, được ghép gan heo vào tháng 5/2024.
Khối u của ông không thể thu nhỏ bằng hóa trị, và phần gan còn lại được đánh giá là quá nhỏ để đáp ứng nhu cầu trao đổi chất. Sau khi các thành viên gia đình không phù hợp để hiến mô, gan heo chỉnh sửa gen được coi là lựa chọn duy nhất.
Gan được ghép từ một con heo 11 tháng tuổi, một bản sao được chỉnh sửa 10 gen để giảm khả năng nhiễm trùng hoặc đào thải.
Các bác sĩ đã cắt bỏ khối u và cấy ghép gan heo vào phần gan còn lại của bệnh nhân, đồng thời cho ông dùng thuốc ức chế miễn dịch.
Ca ghép ban đầu dường như thành công ngay lập tức: gan heo chuyển sang màu đỏ, mật bắt đầu chảy, và các chỉ số chức năng gan tăng đáng kể, không có dấu hiệu viêm hoặc đào thải cấp tính trong 10 ngày đầu.
Tuy nhiên, đến ngày thứ 25, tim bệnh nhân bắt đầu căng thẳng, và các xét nghiệm sau đó cho thấy những thay đổi viêm liên quan đến ca ghép.
Các bác sĩ chẩn đoán người đàn ông mắc bệnh lý vi mạch huyết khối liên quan đến ghép dị chủng, gây tổn thương mạch máu nhỏ. Đến ngày thứ 37, huyết áp giảm mạnh và nhịp tim tăng nhanh. Các bác sĩ đã quyết định cắt bỏ nội tạng heo vào ngày thứ 38, khi gan của người đàn ông được cho là đủ khả năng duy trì sự sống. Gan tự nhiên của ông vẫn tiếp tục hoạt động tốt sau đó.
Sau ca phẫu thuật gan heo, người đàn ông đã sống thêm 133 ngày. Ông tử vong vào ngày thứ 171 sau phẫu thuật do xuất huyết đường tiêu hóa trên.
Mặc dù bệnh nhân cuối cùng đã qua đời, các tác giả nghiên cứu khẳng định thí nghiệm đã cung cấp cái nhìn sâu sắc quan trọng, chứng minh rằng ghép gan từ heo sang người "có thể hỗ trợ gan hiệu quả trong khi vẫn bảo tồn một phần gan tự nhiên, khẳng định tính khả thi lâm sàng của nó như một chiến lược bắc cầu."
Mặc dù các nhà khoa học đã thành công ban đầu trong việc cấy ghép thận và tim heo cho người, gan từ lâu đã là một ứng cử viên phức tạp và gây nhiều lo ngại hơn do kích thước lớn, nguồn cung cấp máu kép và vô số chức năng quan trọng: gan lọc máu, loại bỏ độc tố, xử lý chất dinh dưỡng, sản xuất mật, và điều chỉnh đường huyết.
Tiến sĩ Tôn Bắc Thành, Chủ tịch Bệnh viện và đồng tác giả nghiên cứu, tin rằng, thành công này sẽ thay đổi cách nhìn của giới chuyên môn. Ông nói: "Mọi người thường nói, 'Ồ, ghép gan quá phức tạp so với ghép tim hay ghép thận', nhưng sau này, tôi nghĩ mọi người sẽ nghĩ khác. Tôi nghĩ gan sẽ tốt nếu chúng ta có thể cấy đủ gen người vào heo".
Nhu cầu về nội tạng heo đang cực kỳ cấp thiết. Chỉ riêng tại Mỹ, đã có hơn 100.000 người trong danh sách chờ ghép tạng và hơn 9.000 người chờ ghép gan.
