Đây là một trong những đạo luật quan trọng nhất, có tác động sâu rộng đến đời sống kinh tế - xã hội, được dư luận đặc biệt quan tâm bởi liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân và hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản.
Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) và Viện Nghiên cứu Đánh giá Thị trường Bất động sản Việt Nam (VARS IRE) cho rằng, dự thảo cần bổ sung các quy định chi tiết hơn, nhất là về cơ chế kiểm tra, giám sát và quản lý giá đất để đảm bảo tính khả thi khi triển khai. Các chuyên gia đánh giá việc quy định xây dựng bảng giá đất theo loại đất, khu vực, vị trí và công bố 5 năm một lần là hợp lý. Tuy nhiên, hệ thống chỉ tiêu kỹ thuật và khung chuẩn định giá đất thống nhất trên phạm vi cả nước cần được xây dựng đầy đủ hơn để tạo sự đồng bộ.

Một cơ chế công khai, minh bạch và giám sát chặt chẽ đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện định giá là yếu tố then chốt nhằm hạn chế sai lệch và ngăn ngừa tình trạng lạm quyền. VARS IRE cũng đề xuất bổ sung phương án định giá theo chi phí, kết hợp cùng các quy định hiện hành để bảo đảm vai trò của Nhà nước nhưng vẫn có sự linh hoạt.
Việc ban hành hệ số điều chỉnh giá đất được xem là cần thiết để bổ sung tính linh hoạt trong xác định giá. Yếu tố thị trường cần được coi là thành tố tham chiếu quan trọng, nhằm đảm bảo công bằng và góp phần điều tiết thị trường bất động sản. Cùng với đó, việc thành lập Hội đồng thẩm định bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất được đề xuất để bảo đảm tính chính xác, khách quan. Thành phần Hội đồng cần được quy định rõ ràng, có sự cân đối giữa đại diện cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tránh tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi”.
Một nội dung đáng chú ý khác là việc sử dụng đất theo mục đích kết hợp. VARS IRE kiến nghị bổ sung quy định cho phép sử dụng đất nông nghiệp kết hợp với xây dựng hạ tầng bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin, điện mặt trời và các công trình theo tuyến như đường bộ, đường sắt, đường dây tải điện. Điều này được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng đất và tối ưu hóa lợi ích kinh tế - xã hội.
Đối với quy định nộp bổ sung tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chưa tính tiền, VARS IRE đề xuất bỏ vì gây khó khăn tài chính cho doanh nghiệp, ảnh hưởng đến tiến độ dự án và làm tăng giá bán, đi ngược với chủ trương ổn định thị trường bất động sản.
Đặc biệt, việc bỏ quy định chỉ được thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất ở đối với dự án nhà ở thương mại được đánh giá là phù hợp với Nghị quyết 171/2024/QH15. Điều này sẽ tháo gỡ vướng mắc cho nhiều dự án, thúc đẩy nguồn cung bất động sản và góp phần cân bằng cung – cầu trên thị trường.
Sự hoàn thiện của Luật Đất đai sửa đổi lần này, với cơ chế giám sát chặt chẽ và quản lý giá đất minh bạch, được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng pháp lý vững chắc, hỗ trợ phát triển thị trường bất động sản ổn định, bền vững.