Tin tứcDữ liệu của Numbeo năm 2023 xếp Hà Lan đứng đầu bảng xếp hạng chỉ số chất lượng sống toàn cầu. Thành quả này không chỉ đến từ kinh tế phát triển hay phúc lợi xã hội tốt, mà còn bắt nguồn từ những thói quen sống rất đời thường của người dân xứ sở hoa tulip.
Giữa nhịp sống hiện đại, mật độ dân cư cao và áp lực công việc không nhỏ, người Hà Lan vẫn giữ được sự cân bằng tinh thần nhờ ba triết lý sống quen thuộc, được duy trì qua nhiều thế hệ.
Sống “gezellig”: đơn giản để dễ chịu với nhau
Với người Hà Lan, “gezellig” là một giá trị cốt lõi trong đời sống. Khái niệm này thường được hiểu là ấm cúng, dễ chịu, nhưng trên thực tế còn bao hàm sự hòa hợp trong các mối quan hệ xã hội.
Tinh thần “gezellig” thể hiện rõ trong cách suy nghĩ và giao tiếp. Người Hà Lan có xu hướng đơn giản hóa vấn đề, không đặt nặng hình thức hay sự phô trương. Ngay trong ngôn ngữ, họ thường thêm hậu tố “-tje” để biến một danh từ thành nhỏ gọn, thân mật hơn, từ đó làm giảm cảm giác căng thẳng hay khoảng cách giữa con người với nhau.
Trong sinh hoạt cộng đồng, tư duy này giúp hạn chế mâu thuẫn. Những va chạm nhỏ trong đời sống hằng ngày thường được bỏ qua nhanh chóng. Người dân ưu tiên giữ bầu không khí dễ chịu trong gia đình, nơi làm việc và khu dân cư, thay vì tranh cãi để hơn thua. Với họ, sự thoải mái tinh thần quan trọng hơn việc chứng minh ai đúng, ai sai.
“Uitwaaien”: ra ngoài để gió cuốn đi mệt mỏi
Thiên nhiên giữ vai trò rất lớn trong đời sống tinh thần của người Hà Lan. “Uitwaaien” có nghĩa là đi bộ trong gió, một thói quen phổ biến giúp họ giải tỏa căng thẳng.
Dù diện tích không lớn, Hà Lan vẫn dành nhiều không gian cho công viên, bờ biển, đường mòn ven sông và các tuyến đi bộ, đi xe đạp. Người dân quen với việc ra ngoài hít thở không khí trong lành mỗi ngày, dù chỉ là một vòng dạo ngắn quanh khu phố, được gọi là “ommetje”.
Khi gặp áp lực công việc hoặc bế tắc trong suy nghĩ, nhiều người chọn rời bàn làm việc, khoác áo ra ngoài, để gió và không gian mở giúp đầu óc nhẹ nhõm hơn. Việc vận động nhẹ nhàng, tiếp xúc với thiên nhiên được xem là cách chăm sóc sức khỏe tinh thần đơn giản mà hiệu quả, không cần đến những giải pháp cầu kỳ.
“Lekker niksen”: tận hưởng quyền được nghỉ ngơi
Một nét đặc trưng khác trong văn hóa Hà Lan là nghệ thuật “lekker niksen”, tức là tận hưởng việc không làm gì cả. Khái niệm này đề cao giá trị của sự nhàn rỗi đúng nghĩa, khi con người cho phép bản thân nghỉ ngơi mà không cảm thấy áy náy.
“Lekker niksen” có thể rất giản dị: ngồi nhìn ra cửa sổ, nghe một bản nhạc, uống cà phê trong im lặng hoặc để tâm trí thả trôi theo những suy nghĩ vu vơ. Nhiều nghiên cứu tâm lý cho thấy, khi não bộ được nghỉ ngơi thực sự, khả năng phục hồi và sáng tạo sẽ tăng lên rõ rệt.
Trong môi trường lao động, người Hà Lan thường tách bạch rõ ràng giữa thời gian làm việc và thời gian riêng. Làm thêm giờ kéo dài hoặc không sử dụng hết ngày nghỉ phép đôi khi bị nhìn nhận như dấu hiệu quản lý công việc chưa hiệu quả. Quan điểm phổ biến là hoàn thành tốt nhiệm vụ trong giờ làm, sau đó dành trọn thời gian cho bản thân và gia đình để tái tạo năng lượng.
Ba thói quen trên không đòi hỏi điều kiện vật chất cao hay thay đổi lớn trong cuộc sống. Chúng phản ánh một lối sống chậm lại, coi trọng sự cân bằng và giá trị tinh thần. Chính cách sống giản dị đó đã góp phần giúp người Hà Lan duy trì cảm giác hài lòng và hạnh phúc bền vững giữa xã hội hiện đại.
