Từ công tử ngành thép 2 tỷ USD đến con nợ bị truy lùng

Năm 2003, vụ ám sát doanh nhân Lý Hải Thương – người sáng lập Tập đoàn thép Haixin (Hải Hâm) tại Sơn Tây – gây chấn động giới kinh doanh Trung Quốc.

Biến cố bất ngờ đưa con trai ông, Lý Triệu Hội, khi đó mới 22 tuổi và đang du học ở nước ngoài, vào vị trí người kế nhiệm. Từ một sinh viên thiếu kinh nghiệm, anh trở thành người đứng đầu doanh nghiệp tư nhân lớn nhất tỉnh Sơn Tây với gần 10.000 lao động.

ly hai thuong 1_voh
Doanh nhân Lý Hải Thương – người sáng lập Tập đoàn thép Haixin (Hải Hâm) tại Sơn Tây 

Câu chuyện của Lý Triệu Hội, người từng được gọi là “công tử giàu nhất Sơn Tây”, nhanh chóng trở thành ví dụ điển hình cho sự sa sút của thế hệ thừa kế khi đánh mất cả cơ nghiệp lẫn uy tín chỉ sau chưa đầy hai thập kỷ.

Thời điểm tiếp quản Haixin, ngành thép Trung Quốc đang vào giai đoạn tăng trưởng mạnh, giúp che khuất sự thiếu kinh nghiệm của lãnh đạo trẻ. Tập đoàn vẫn mở rộng sản xuất, doanh thu tiếp tục tăng. Giới kinh doanh từng xem Triệu Hội là một trong những gương mặt triển vọng nhất của thế hệ doanh nhân trẻ.

Nhưng khi ngành thép bước vào chu kỳ giảm, những hạn chế trong cách điều hành bộc lộ rõ. Thay vì tập trung nâng cấp công nghệ, tối ưu chi phí – yếu tố sống còn của ngành – Triệu Hội lại đẩy Haixin vào hàng loạt lĩnh vực không liên quan như đồ chơi, dược, giáo dục, thời trang. Danh mục đầu tư trải rộng nhưng thiếu chiến lược khiến nguồn vốn bị phân tán.

Lý Triệu Hội còn dành nhiều thời gian cho thị trường chứng khoán với kỳ vọng kiếm lợi nhuận nhanh. Khi thị trường biến động, doanh nghiệp mất dòng tiền, hoạt động sản xuất dần trì trệ. Từ năm 2012, Haixin liên tục báo lỗ.

ly trieuhoi_voh
Lý Triệu Hội

Trong lúc các đối thủ cải tiến dây chuyền, Haixin dần tụt lại. Nhà máy lạc hậu, nợ ngân hàng tăng. Hệ thống quan hệ mà cha ông gây dựng nhiều năm cũng suy yếu khi doanh nghiệp mất dần vị thế.

Trong khi Haixin rơi vào khó khăn, đời sống cá nhân của Lý Triệu Hội lại gây tranh cãi. Mức độ chi tiêu xa hoa của anh trở thành đề tài nóng trên truyền thông Trung Quốc.

Năm 2010, đám cưới với diễn viên Xa Hiểu thu hút sự chú ý khi sử dụng 200 xe sang rước dâu, trong đó có một chiếc Rolls Royce trị giá 8 triệu NDT. Buổi tiệc có 600 bàn và Triệu Hội tặng lì xì 10.000 nhân viên tổng cộng 5 triệu NDT. Hôn nhân kết thúc chỉ hơn một năm sau trong nhiều đồn đoán về khoản bồi thường lớn.

vo 1_voh
Lý Triệu Hội đám cưới với diễn viên Xa Hiểu

Năm 2015, anh kết hôn với diễn viên Trình Noãn Noãn và tiếp tục chi tiền để mua vai diễn cho vợ. Truyền thông gọi anh là “thiếu gia mê mỹ nữ nhất Sơn Tây” với những khoản chi phục vụ sở thích cá nhân gây áp lực lên tài chính doanh nghiệp.

Năm 2014, Haixin chính thức dừng sản xuất vì không trả được nợ ngân hàng và nhà cung cấp. Tài sản bị phong tỏa, dây chuyền bị niêm phong, các công ty con được rao bán nhưng ít người hỏi mua.

Đến năm 2018, Lý Triệu Hội đối mặt khoản nợ cá nhân 216 triệu NDT và không còn khả năng chi trả. Ngày 6/11/2018, Tòa án nhân dân trung cấp Thái Nguyên đưa tên anh vào danh sách phạm nhân "thất tín" và ban hành lệnh cấm xuất cảnh. Từ vị trí tỷ phú trẻ, anh trở thành con nợ bị truy lùng.

Năm 2021, Tòa án Thượng Hải tiếp tục phát lệnh truy tìm và treo thưởng 21 triệu NDT cho người cung cấp nơi ở của anh. Từ đó, thông tin về Triệu Hội gần như biến mất. Người ta chỉ biết, từ sở hữu khối tài sản hơn 2 tỷ USD, anh mất sạch chỉ trong chưa đầy 20 năm.

Sự sụp đổ của Haixin không chỉ đến từ sai lầm của người kế nhiệm mà còn do biến động khách quan: chu kỳ giảm của ngành thép, thay đổi môi trường tín dụng và tái cấu trúc công nghiệp tại Trung Quốc. Tuy vậy, cách Lý Triệu Hội phản ứng trước biến động – đầu tư cảm tính, thiếu tập trung, tiêu xài phô trương – khiến câu chuyện trở thành bài học điển hình về quản trị doanh nghiệp gia đình.

Trong bối cảnh kinh tế chuyển động nhanh, một đế chế lớn dễ dàng suy yếu nếu người kế thừa thiếu bản lĩnh, kinh nghiệm và khả năng thích ứng.

Ngày nay, cái tên Lý Triệu Hội không còn gắn với danh sách tỷ phú mà nằm trong hồ sơ thi hành án. Câu chuyện của anh vẫn được nhắc lại như lời nhắc nhở về trách nhiệm của thế hệ kế nghiệp và hậu quả của sự chủ quan khi đứng trước một cơ đồ quá lớn.

Bình luận