Tin tứcHàng chục nghìn cổ vật bằng vàng, bạc và kim loại quý vừa được trục vớt từ sông Mân Giang, tỉnh Tứ Xuyên, với tổng giá trị ước tính hơn 12.000 tỷ đồng (khoảng 500 triệu USD).
Kho báu được cho là của Trương Hiến Trung – thủ lĩnh khởi nghĩa nông dân nổi tiếng thời nhà Minh. Giới khảo cổ nhận định phát hiện này không chỉ có giá trị vật chất khổng lồ mà còn mở ra góc nhìn mới về giai đoạn hỗn loạn cuối thế kỷ 17.
Câu chuyện về kho báu Trương Hiến Trung đã tồn tại suốt gần 400 năm. Sau khi chiếm được Thành Đô năm 1644, ông được cho là đã thu gom khối tài sản khổng lồ từ thương nhân và quan lại. Hai năm sau, khi rút khỏi Tứ Xuyên để tránh quân nhà Thanh truy kích, Trương Hiến Trung cho chất toàn bộ chiến lợi phẩm lên khoảng 1.000 thuyền lớn.
Tuy nhiên, đoàn thuyền bị phục kích tại bến Lão Hổ, huyện Bành Sơn, khiến phần lớn chìm xuống lòng sông Mân Giang. Truyền thuyết kể rằng nơi chôn giấu kho báu nằm gần khu vực “rồng đá đối hổ đá”, và suốt nhiều thế kỷ, câu đồng dao ấy đã thắp lên hy vọng tìm thấy “núi vàng dưới sông”.
Năm 2005, một trận bão lớn khiến sông Mân Giang tràn bờ. Trong lúc nạo vét, công nhân phát hiện vài thỏi bạc cổ, mở đầu cho làn sóng săn tìm cổ vật tại khu vực Giang Khẩu.
Năm 2013, một người dân họ Tống tình cờ vớt được chiếc ấn vàng khắc dòng chữ “Đại nguyên soái Vĩnh Xương” – danh xưng của Trương Hiến Trung – cùng tượng hổ bằng vàng. Phát hiện này trở thành bằng chứng xác thực đầu tiên, khiến giới khảo cổ chính thức vào cuộc.
Để khai quật khu vực được cho là nơi kho báu nằm lại, Viện Khảo cổ và Di sản văn hóa Tứ Xuyên đã áp dụng phương pháp chưa từng có tiền lệ: hút cạn một đoạn sông rộng gần 20.000m² tại giao điểm Mân Giang và Kim Giang.
Trong mùa khô năm 2017, hơn 20 máy bơm công suất lớn hoạt động liên tục suốt 4 tháng. Khi mực nước rút xuống, lớp bùn lầy sâu hơn 5m để lộ hàng nghìn cổ vật nằm rải rác dưới đáy sông.
Từ năm 2017 đến nay, các nhà khảo cổ đã thu được hơn 30.000 hiện vật gồm vàng, bạc, đồng, trang sức và vũ khí.
Nổi bật nhất là ấn vàng “Báu vật của Thục vương” nặng 8kg, được chế tác từ 95% vàng nguyên chất, có tay cầm hình con rùa. Dù bị chia làm bốn mảnh, ấn vẫn giữ nguyên hoa văn tinh xảo, được xem là báu vật vô giá về mặt lịch sử.
Ngoài ra, hàng nghìn thỏi bạc niên hiệu Sùng Trinh, đồng tiền khắc chữ “Tây vương thưởng công”, cùng nhiều đồ trang sức và vũ khí sắt được phát hiện, phản ánh rõ nét đời sống chính trị và quân sự cuối thời Minh.
Giới chuyên gia ước tính tổng giá trị vật chất của kho báu lên đến 3 tỷ nhân dân tệ (hơn 12.000 tỷ đồng). Tuy nhiên, giá trị lớn nhất nằm ở ý nghĩa lịch sử – khi những cổ vật này giúp xác thực các ghi chép xưa về cuộc khởi nghĩa của Trương Hiến Trung và sự sụp đổ của triều Minh.
Kho báu Giang Khẩu được xem là một trong những phát hiện khảo cổ quan trọng nhất thế kỷ 21 tại Trung Quốc. Sau gần 400 năm bị chôn vùi, “dòng sông chứa đầy vàng” nay đã trở thành minh chứng sống cho việc có những huyền thoại thực sự được viết bằng sự thật – chỉ cần thời gian để được hé lộ.
